Dolby Atmos Nedir? Nasıl Çalışır

Dolby Atmos, yüksek kaliteli sesle ilişkilendirilir ve çoğumuzun 3 boyutlu ses olarak tanımladığı kavramı oluşturur.

 

Bir zamanlar filmlerin sesini daha iyi hale getirmenin tek yolu sesi açmaktı. Bu günlerde, ses mühendisliği bize sürükleyici eğlenceler sunuyor. Ses teknolojisi, aksiyonun olduğu yerdeymişsiniz gibi hissetmenizi sağlayacak şekilde gelişti. Bunu yapan kişi de bu teknolojiye adını veren Ray Dolby’ den başkası değildir.

Bir sinema filmine başlamadan önce veya yeni bir telefon aldığınızda Dolby Atmos etiketini gördünüz ve kendi kendinize Dolby Atmos nedir diye sordunuz mu? Cevabınız; “Evet” ise, bu yazımız tam size göre.

 

Dolby Atmos Nedir?

Dolby Laboratories tarafından geliştirilen Dolby Atmos, üç boyutlu nesnelerin yanılsamasını yaratan bir tür surround ses teknolojisidir. Yükseklik kanallarını ve tam olarak yerleştirilmiş sesleri kullanarak, amaçlanan ortamın doğru bir şekilde temsil edilmesine yardımcı olur.

 

Dolby Atmos Nasıl Çalışır?

Diğer surround ses biçimlerinin aksine, Dolby Atmos sesi nesneler olarak yapılandırır. Bununla, ses artık sadece temel kanallarla sınırlı değil. Dikey veya yatay bir hareket yerine, bir boşluk içinde var olan bir nesne olarak ele alınır.

Dolby Atmos kullanıldığında 128 kullanılabilir parça vardır. On tanesi ortam gövdeleri oluşturmak için kullanılırken, geri kalan 118'i çeşitli ses nesneleri için kullanılır. Bu nesnelerin her biri, uyumlu cihazların onu sese nasıl işleyeceğini anlamasına yardımcı olan meta veriler içerir.

Nasıl bir sistemle çalıştığını daha rahat anlayabilmemiz için bir örnekleme yapmak gerekirse;

Diyelim ki bir savaş filmi izliyorsunuz ve o an ekranda ki oyuncuların üzerinden bir helikopter geçiyor, düz bir tv hoparlörü ya da 2.1 ses sisteminden dinliyor olsanız sesi sadece karşıdan duyacaksanız. Ancak Dolby Atmos destekli hoparlörler ile izlediğinizi düşünürseniz bu ses tam başınızın üzerinden gelecek ve helikopter arkaya geçtikçe ses arka hoparlörlere aktarılacak ve gittikçe uzaklaşacaktır.

Başka bir örnekle; yine bir savaş filminde kahramanın sol tarafından bir kurşun sıyırıp geçtiğini varsayalım, siz bunu sadece sol hoparlörlerden duyacak ve filmi tam anlamıyla yaşayacaksınız.

 

 

 

Dolby Atmos Nerelerde Kullanılabilir?

Dolby Atmos kullanımını en üst düzeye çıkarmak için mümkün olduğunca çok sayıda uyumlu hoparlör kullanılması önerilir. Örneğin, bir sinema, eksiksiz Dolby Atmos deneyimi için en dikkate değer kullanım alanlarından biridir. Sinema salonları tipik olarak 64 hoparlörün tümünü kullanır.

Neyse ki, Dolby Atmos' u evde daha az karmaşık sistemlerle deneyimlemek mümkün. Dolby Atmos' un evde çalışması için bir görsel-işitsel alıcı (AVR) gerekir. AVR, tür ve konum gibi yakındaki hoparlörler hakkındaki bilgileri otomatik olarak tanır.

Şu anda ev sinemaları için Dolby Atmos, maksimum 34 hoparlörle sınırlıdır. Bu, seslerin yerleşiminin sinemada olduğu kadar net ve ayırılmış olmadığı anlamına gelir. Ancak bu, bir filmin keyfini çıkarmak için 34 hoparlörün tümüne ihtiyacınız olduğu anlamına gelmez. Aslında Dolby Teknolojisi, minimum ev sineması deneyimi elde etmek için genellikle en az dört hoparlör önerir. Aynı işi daha ucuza yapabilen Dolby Atmos uyumlu ses çubukları için de sonsuz sayıda seçenek vardır. Günümüzde soundbarlar tek başına onlarca hoparlör olmadan da bizlere dolby atmos desteğini yazılımsal olarak sağlayabiliyor. Bunlara en iyi örnneklerden birisi ise Sennheiser Ambeo Soundbar serisi. Tek bir soundbar ile ses yanasıtma teknolojisi ile 360 derece 3D ses elde edebiliyorsunuz. Evinizi sinema salonuna çevirecek soundbar tavsiyeleri için yazımıza göz atabilirsiniz.

Öte yandan, Dolby Atmos mobil cihazlar için de uygulanmaktadır, ancak farklı şekilde. Akıllı telefonlardan kulaklığa benzer bir deneyimi avucunuzun içinde yaşayabilirsiniz. Mobil hoparlörler ve kulaklıklar, kanalları sanal bir çift sesli çıkışa dönüştürerek 360 derecelik bir dinleme deneyimi yaratabilir.

 

Dolby Atmos Uyumlu İçeriği Nerede Bulabilirsiniz?

Donanım dışında, tüm içeriğin Dolby Atmos ile uyumlu olmadığını anlamak önemlidir. Bundan birkaç sene önce yalnızca 4K ve Blu-ray disklerde mevcut olan Dobly Atmos’ u bu günlerde Amazon Prime, Netflix, Vudu, Tidal ve Apple Music gibi platformlarda çalıştırabilirsiniz. Sadece bu platformlarda değil video oyunlarından bazılarında Dolby Atmos deneyimini elde edebilirsiniz.

 

4K olan filmlerin muhtemelen birçoğu Dolby Atmos ile uyumludur. Ancak, belirli sürümler veya abonelik modelleriyle sınırlı olabilir. Örneğin, farklı akış sitelerinde bulunan aynı film, farklı Dolby Atmos desteğine sahip olabilir.

Madalyonun diğer tarafında, Dolby Atmos sesinin kalitesi de miksajın kalitesine bağlıdır. Birçok platform, Dolby Atmos sesini Ultra HD akış planlarına zaten entegre etmiş olsa da, miksaj kalitesi başlıklar arasında değişiklik gösterir.

Dolby Atmos'un Dezavantajları

Dolby Atmos, sinema için oyunu kesinlikle değiştirmiş olsa da, ev sineması ve cep telefonu için Dolby Atmos çekişmenin başladığı yer diyebiliriz. Tüm hi-fi ses sistemlerinde olduğu gibi, Dolby Atmos' un başarısı büyük ölçüde nasıl uygulandığına, yani hoparlörlerin kanallarına, yerleşimine ve genel kalitesine bağlıdır. Kendini işine adamış bir ses mühendisiniz yoksa, tam bir deneyim için gerekli olan on bir kanalı ayarlamak, sıradan bir ev sineması sahibi için çok fazla olabilir.

Cep telefonlarına gelince, teknoloji tam sinema sistemlerinde bulunanlar kadar gelişmiş değil. Son zamanlarda, mobil cihazlar, Atmos sinema deneyimini simüle eden ancak tam kanallar yerine stereo kullanan Dolby Atmos for Headphones'u kullanıyor.

 

Dolby Atmos Avantajları

Günün sonunda, bir filmin nasıl deneyimlenmek için yapıldığı ile onları izlediğimiz cihazların sınırlamaları arasında her zaman bir eşitsizlik olacaktır. Ancak bu iyi bir film deneyimi yaşamayacağımız anlamına gelmiyor.

Eksikliklerine rağmen, Dolby Atmos' un içerik oluşturucular tarafından geniş çapta uyarlanması, üreticileri sürekli olarak surround sesi deneyimlemek için daha uygun fiyatlı yollar geliştirmeye teşvik ediyor. Aynı şekilde, Dolby Atmos, sanatçıların ve yapımcıların dinleyicileri yeni bir şekilde tasarlamalarını sağladı. Daha kendimizi kaptırdığımız, filmin içinde daha çok kaybolduğumuz ve hatta sanki filmin kahramanı gibi yaşadığımız hissi Dolby Atmos sayesinde yaşıyoruz.

Sonuç olarak; Dolby Atmos, sesi deneyimleme biçimimizi değiştiren yeniliklerden biri olarak bir nesli tanımlayan izleme deneyimlerini başlattığına hiç şüphe yok.